Flitssystemen - De informatieve site voor iedereen die vragen heeft over fotografie

Ga naar de inhoud

Flitssystemen

Flitstechniek

FLITSSYSTEMEN

Ruwweg kunnen we flitsers in 3 categorieën indelen;

  • Ingebouwde flitser in de camera.

  • Externe (dedicated) draagbare flitsers.

  • Studioflitsers.


Ingebouwde flitser:
Bijna alle camera’s van ‘compact’ tot ‘spiegelreflex’ hebben wel een kleine ingebouwde flitser, waarbij het “richtgetal” meestal niet boven de 13 uitkomt. Het richtgetal is een maatstaf (internationale norm) voor het vermogen van de flitser, bij ISO=100 en 20°C. Als je het richtgetal kent (zie handleiding camera), kun je bijvoorbeeld berekenen vanaf welke afstand en bij welk diafragma je nog een goed belichte foto kunt maken. Hiervoor gebruik je de formules;

                                                                                       
Werkdiafragma = Richtgetal/Flitsafstand in meters
Flitsafstand in meters = Richtgetal/Werkdiafragma                                                             


Als we even aannemen dat de grootste lens- (diafragma-) opening is F=1.4 en het richtgetal = 13, dan kun je dus berekenen dat de grootst haalbare afstand tussen flitser en onderwerp is;

Flitsafstand in meters =   Richtgetal =13  / Werkdiafragma = 1.4   = 9,3 meter.

Deze 9,3 meter is dus het uiterste, maar aangezien je in de meeste omstandigheden voor een scherpe foto verder zult willen diafragmeren, zul je zien dat je al snel  flitsvermogen te kort komt.
Nemen we bijvoorbeeld F/8 als werkdiafragma, dan halen we nog maar een bereik van 13/8 = 1,6 meter.
Nadelen van deze ingebouwde flitsertjes;

  • Klein vermogen.

  • Door de positie vlak boven de camera, grote kans op rode ogen bij portret.

  • Hard en direkt licht, waardoor gezichten uitgebleekt worden en harde schaduwen achter het onderwerp ontstaan.


Externe draagbare flitsers/reportageflitsers:

Deze worden reportageflitsers genoemd omdat ze gemakkelijk op reis mee kunnen worden genomen. In deze groep bevinden zich ook de zogenaamde ‘dedicated flitsers’, die helemaal zijn afgestemd op de samenwerking met een bepaald merk camera. Zo hebben een aantal cameramerken hun eigen lijn met flitsers, denk bijvoorbeeld aan de Canon Speedlite, de Nikon Speedlight en de PEN-flitsystemen van Olympus. Leverancier van  de bekendste en beste ‘vreemdmerk’ flitsers is bijvoorbeeld Metz. Deze kunnen bevestigd worden boven op de camera op de zgn. ‘hotshoe’ van de camera, of via een kabeltje (een en ander afhankelijk van merk/type camera) en in dat geval zelfs via een rail naast de camera worden bevestigd. Doordat er informatie over de belichting wordt uitgewisseld tussen camera en flitser (vandaar dedicated) is men in staat een foto goed te belichten met behulp van zo’n flitser. Het richtgetal (in het Engels “guidenumber”) van dit soort flitsers is over het algemeen een stuk hoger dan van de ingebouwde flitsers. Zo heeft de Metz mecablitz 58 AF-2 digital een richtgetal = 58 (bij 100 ISO en 105 mm brandpuntsafstand), hetgeen dus wil zeggen dat deze bij een gekozen diafragma van bijvoorbeeld F/8, ruim 7m haalt (58/8 = 7,25). Voordelen van deze externe flitsers zijn o.a.

  • Positie van de flitser hoger (bij gebruik van hotshoe) dan bij ingebouwde flitser.

  • Zwenkbare flitskop, hetgeen ‘bouncing’ (flitsen via plafond/muur/reflectiescherm) mogelijk maakt. Bouncing wordt vooral gebruikt om het licht meer te verstrooien, waardoor ‘minder harde’ schaduwen zullen ontstaan.

  • Vaak ingebouwde diffuser (om het licht te verzachten, of de flitsbundel breder te maken bij groothoekopnamen), of diffuser als accessoire verkrijgbaar.

  • Vaak ingebouwde infraroodsensor om de flitser geheel los van de camera (bijvoorbeeld op statief) te gebruiken.

  • Sommige geavanceerde flitsers hebben dan zelfs nog een ‘modeling light’. Dit is een permanent licht functie die het mogelijk maakt vooraf het effect te beoordelen.


Externe draagbare flitsers/reportageflitsers met LED:

Naast de conventionele opzetflitsers zijn er ook LED-opzetflitsers, zoals deze;


Slave unit:

Een bruikbare accessoire als je met meerdere losse flitsers tegelijk wilt werken is een zgn. ’slave unit’. Deze zijn te koop in hele simpele tot zeer geavanceerde uitvoeringen. Het principe berust erop dat de ‘slave’ die verbonden is aan de hulpflitser het licht opvangt van de hoofdflitser en aldus de hulpflitser tegelijkertijd laat  ‘flitsen’.

Studioflitser

Zoals het woord al zegt worden deze flitsers voornamelijk in fotostudio's gebruikt, maar je kan ze natuurlijk ook op reportage meenemen.

Studioflitsers kunnen we weer onderverdelen in;

  • Monoblocs: Dit zijn losse flitskoppen zonder aparte generator.

  • Generator: Hierbij zijn de generator en de flitskoppen apart. Op de generator kunnen meerdere flitskoppen tegelijk worden aangesloten. De generatoren kunnen we weer onderverdelen in 'symetrisch', waarbij het vermogen gelijkmatig wordt verdeeld over het aantal aangesloten flitskoppen en 'asymetrisch', waarbij het vermogen per flitskop apart is in te stellen. Er zijn ook generatoren die zowel 'symetrisch' als 'asymetrisch' kunnen worden ingesteld. Verder zijn er generatoren die op stroom werken of versies die op een accu werken.


Gezien de veel grotere lichtopbrengst, de reikwijdte en de spreiding van het licht van studioflitsers kunnen we niet meer spreken van een 'richtgetal' zoals bij de kleine draagbare flitsers, maar spreken we over de output (vermogen) in Ws = Wattseconde of Joule.

Pas op! Gezien de hoge synchrospanning, kunnen met name de wat oudere studioflitsers schade aan het elektronische circuit van uw digitale camera veroorzaken. De moderne systemen, specifiek gericht op digitale fotografie hebben een laag voltage synchro-contact waarbij de spanning maximaal 5 à 6 volt zal bedragen. Om een ouder systeem toch te kunnen gebruiken met een digitale camera, zijn er voltage reduceer apparaatjes op de markt (zie voorbeeld hieronder van de "Wein HOT SHOE SAFE SYNC") , welke o.a. hier te koop is.  

  




Vermogen van de studioflitser

Het benodigde vermogen is natuurlijk sterk afhankelijk van de omstandigheden (worden er softboxen, parapluis, reflectieschermen, diffusers etcetera gebruikt), maar een paar vuistregels zijn wel te geven.
1 Wattseconde (Ws) is gelijk aan 1 Joule (J)


  • Voor een close up portret van 1 persoon en kleine voorwerpen: ca. 120Ws/J

  • Voor het uitlichten van 1 persoon (top tot teen), close-up  van max. 3 personen, kleine tot middelgrote voorwerpen: ca. 250Ws/J

  • Groepsfoto (max. 8 personen): ca. 400Ws/J

  • Groepsfoto (meer dan 8 personen), grote voorwerpen, interieurfoto's: ca. 600Ws/J


Gebruik van verschillende fabrikaten studioflitsers

Bij vergelijking van studioflitsers van eenzelfde fabrikant, mogen we wel aannemen dat een flitser met een vermogen van 1500Ws een tweemaal zo grote lichtstroom afgeeft dan een studioflitser van 750Ws (dit komt bij gelijke voorwaarden overeen met een verschil van 1 diafragma stop). Wanneer we apparatuur van verschillende fabrikanten vergelijken, dan is dit niet rechtstreeks uit de aangegeven elektrische energie  af te leiden.

Copyright 2011-2024 All rights reserved Webdesign: Hans Schalk
Terug naar de inhoud

Aantal bezoekers